SSS, de voorloper van Harkemase Boys
Al vroeg in de twintigste eeuw werd er gevoetbald in Harkema. In het begin van de jaren dertig werd er een zondagclub opgericht. Kort daarna was de eerste poging om ook op zaterdag een vereniging te beginnen. Vrije tijd was helaas schaars bij de werkende bevolking. In Harkema was de werkloosheid echter groot, zodat er meer dan voldoende animo was voor het voetballen op zaterdag. Men koos de naam SSS: Sport Staalt Spieren. De leden van de zondagvereniging in Harkema hadden echter een andere afkorting voor SSS: Stive Stikken Stront, oftewel Stijve Stukken Stront.
Omdat de KNVB en de FVB tijdens de oprichting alleen op zondag spelende verenigingen toelieten, sloot SSS zich aan bij de NCVB (Nederlands Christelijke Voetbalbond). Het eerste veld van SSS lag aan De Petten, aan een zandreed die uitmondt op De Feartswâl. Spoedig kreeg SSS een beter veld. Veehouder Albert Land stelde een stuk land aan De Betonwei beschikbaar. Lang hebben de Harkemaster zaterdagvoetballers daar niet van genoten. Aan het einde van de jaren dertig werd SSS opgeheven, waarschijnlijk door een gebrek aan financiën.
De oprichting van Harkemase Boys
Na de Tweede Wereldoorlog heeft het nog een jaar geduurd voordat het voetbalbloed weer begon te borrelen op de Harkemaster heide. Eerst werd zondagvereniging Harkema Opeinde opgericht, kort daarna – op 26 juni 1946 – werd zag zaterdagvereniging Harkemase Boys het levenslicht.
Faciliteiten waren er nauwelijks, maar de creatieve geesten van oprichters Melle Holthuis en Bareld Weening sleepten Harkemase Boys er in de beginjaren doorheen. Hoe Harkemase Boys aan de naam komt? Het zal voor altijd een raadsel blijven. Wel is duidelijk dat de oprichters in eerste instantie voor SSS kozen. Deze naam werd door de bond geweigerd, omdat er reeds een aantal andere clubs waren met dezelfde naam.
Aanvankelijk werd er in het blauw gespeeld. Voor de voetballers bleek het echter lastig een blauw shirt te bemachtigen. Zodoende werd er overgegaan op de clubkleur rood. De eerste ploegen van de club voetbalden op een stuk bouwland achter de begraafplaats. Harm Laanstra stelde dit beschikbaar. Dit veld had wel een aantal nadelen, aangezien er haver op verbouwd werd. Nadat het veld werd gemaaid bleven er stoppels in de grond zitten. Dit leverde menig vleeswond op. Toen ook de stoppels verdwenen waren, bleef er een zandvlakte over. De doelen op deze zandvlakte hadden geen netten. Het plezier was er niet minder om bij de voetballers.
De snelle opmars van Harkemase Boys
Harkemase Boys timmerde behoorlijk aan de weg. Al vonden de pioniers van de club een nieuw veld nabij de huidige ijsbaan. Dat veld was klein, maar vele malen beter dan het ‘stoppelveld’ van Harm Laanstra.
Niet alleen de faciliteiten verbeterden, ook de prestaties op het veld waren prima. In de herfst van 1946 begon Harkemase Boys in de tweede klasse van de FVB. In 1949 vierde de club het eerste kampioenschap. Twee jaar later werd Harkemase Boys ook kampioen in de eerste klasse van de FVB. Dat leverde toen geen promotie op, omdat de Harkieten de beslissingswedstrijden tegen DWP verloren. Harkemase Boys bleef echter op de deur van de KNVB kloppen en in 1952 was de promotie alsnog een feit.
Harkemase Boys in de KNVB
De spelers waren blij met de opmars, maar de bestuursleden waren minder geamuseerd. Het terrein voldeed namelijk bij lange na niet aan de eisen die de KNVB stelde. Geheel des Harkemase Boys werd er snel een oplossing gevonden: Harkemase Boys mocht twee jaar lang op de velden van zondagvereniging Harkema Opeinde spelen.
Na deze twee jaar zou Harkemase Boys verkassen naar Augustinusga, waar de roemruchte Stynsgeaster Bosk de nieuwe thuishaven werd. In de KNVB verging het Harkemase Boys prima. Al in het derde jaar kwam Harkemase Boys terecht op het hoogst mogelijke amateurniveau. Na een 4-3 zege op Stedum was de derde klasse bereikt. De verwachting was dat Harkemase Boys geen modderfiguur zou gooien op het hoogste niveau. En dat was geen misvatting. Opnieuw werd Harkemase Boys kampioen in de regio noord.
Om de landstitel
Nauwelijks tien jaar na de oprichting mocht Harkemase Boys daarom al om de landstitel spelen met de kampioenen van de andere districten. Op de kampioensreceptie werd Harkemase Boys gewaarschuwd door de voorzitter van Blauw Wit’34. Als kampioen van het noordelijke district hadden zij een jaar eerder deelgenomen aan het landskampioenschap. Daarin was gebleken dat de kampioenen van de andere districten vele malen sterker waren.
Daar kwam ook Harkemase Boys achter. Het begon trouwens heel aardig: in Alphen aan den Rijn was ARC slechts nipt met 2-1 te sterk. Daarna rijgen de grote nederlagen zich aaneen. In de laatste poulewedstrijd tegen ARC – het is dan al augustus – kon Harkemase Boys nauwelijks een elftal op de been krijgen. Dat was terug te zien in de uitslag. ARC ging met een 0-10 overwinning terug naar Zuid-Holland. In de acht gespeelde kampioenswedstrijden kreeg Harkemase Boys liefst 46 tegentreffers. IJsselmeervogels werd uiteindelijk landskampioen.
Naar De Fûgelkamp
Na jarenlange omzwervingen kreeg Harkemase Boys eindelijk een vast onderkomen. Op 23 augustus 1958 wordt De Fûgelkamp in gebruik genomen. Ondanks de fantastische accommodatie gaat het Harkemase Boys financieel niet voor de wind. De nood is zelfs zo hoog dat hoofdtrainer Tjalling Delgrosso wordt ontslagen. Dit heeft overigens weinig effect op de resultaten. Als in 1962 een tweede klasse in het leven wordt geroepen is Harkemase Boys van de partij.
Ook dat had voor de clubkas gevolgen: de reizen worden namelijk aanzienlijk langer. Reizen naar Rijssen, Nijverdal en Enter lagen in het verschiet. Dat ging ook de spelers niet in de koude kleren zitten, want op vreemde bodem boekte Harkemase Boys maar weinig succes. De Harkieten hebben het zwaar in de tweede klasse en overleven de eerste jaren met kunst- en vliegwerk. Vanaf 1966 gaat het beter op het hoogste niveau.
Wopke van der Wijk, de reddende engel
De KNVB laat er geen gras over groeien. Nadat de bond in 1962 een tweede klasse opzet, vinden de bondsburelen het in 1970 nodig dat er nóg een hoger niveau komt; de eerste klasse. Dat betekent dat in 1970 de eerste vier ploegen uit alle vijf tweede klassen de gang naar het hoogste niveau maken.
Lang lijkt Harkemase Boys de boot te missen. Op de laatste speeldag is er nog een klein kansje als Oranje Nassau Groningen op visite komt. Harkemase Boys moet dan wel winnen, en dat lijkt lange tijd te lukken. Tot enkele minuten voor het einde leidt de thuisploeg namelijk met 2-1. Vlak voor tijd lijkt alles te mislukken. Groninger Jan Snip passeert de Boys-keeper en schuift de bal richting het lege doel. Op de lijn brengt Wopke van der Wijk redding. Dit zorgt voor enorme commotie. Van der Wijk is namelijk eerder in de wedstrijd gewisseld en stond nu langs de lijn.
De Groningers waren woest, maar arbiter Nijkamp kan niets anders doen dan een scheidsrechtersbal geven. Harkemase Boys houdt stand en promoveert naar de eerste klasse.
Op het hoogste niveau
Harkemase Boys heeft niets te zoeken in de eerste klasse, zo denken velen. Toch blijven we drie seizoenen in de eerste klasse. In 1973 is er geen houden meer aan. Met slechts vier overwinningen in tweeëntwintig wedstrijden is Harkemase Boys kansloos. Toch is onze club een hele ervaring rijker na deze drie seizoenen. Harkemase Boys is een gevestigde naam in voetballand en de reizen worden nog langer. Zo moesten we niet alleen meer naar het oosten van het land, maar gaan we ook naar Oud-Beijerland, Katwijk aan Zee en Noordwijk.
In 1973 deden we dus een stap terug maar zouden er uiteindelijk twee vooruit zetten. In 1975 waren we namelijk alweer terug op het hoogste niveau. Sterker dan ooit!
Harkemase Boys op De Bosk
In augustus 1972 krijgt Harkemase Boys enkele nieuwe velden. Het oude hoofdveld – anno 2020 het C-veld – wordt verlaten. De Fûgelkamp wordt omgedoopt naar De Bosk. Met weemoed verlaten de spelers en supporters hun ‘heilige’ veld.
In de nieuwe thuishaven groeit Harkemase Boys snel uit gerenommeerde vereniging in het Nederlandse amateurvoetbal. Tussen 1974 en 1976 waren we zelfs tweeënhalf jaar lang ongeslagen op eigen terrein. In de eerste klasse verging het Harkemase Boys uitstekend. Vier jaar lang bivakkeerden we in de subtop. In 1980 kwam dit prachtige tijdperk ten einde. De gouden lichting van de jaren zestig en zeventig stopte ermee. Harkemase Boys degradeerde en de vrije val werd ingezet.
De vrije val
Toen Harkemase Boys degradeerde, verwachtten velen dat we snel weer terug zouden zijn op het hoogste niveau. Dat was geenszins het geval. Harkemase Boys had het lastig in de tweede klasse.
Zo lastig zelfs dat er in 1984 een beslissingswedstrijd tegen Voorwaarts Vriezenveen aan te pas moet komen om handhaving te realiseren. In Hoogeveen speelden we Voorwaarts bij vlagen van de mat. Omdat de verdediging open huis hield, hadden we aan vier goals niet genoeg: Voorwaarts won na verlenging met 6-4. Nog steeds staat deze wedstrijd bekend als de vergissing van Hoogeveen.
Vergissing of niet, ook in de derde klasse sprong Harkemase Boys er niet bovenuit. Pas in 1987 ontstegen we de derde klasse weer. Helaas waren we drie jaar later alweer terug. Harkemase Boys kreeg moeilijk poot aan de grond in de tweede klasse en degradeerde in 1990. Een jaar later volgde er bijna nog een degradatie. Pas op de laatste wedstrijddag handhaafden we ons in de derde klasse dankzij een 5-1 zege op Zwaagwesteinde.
De weg omhoog
Het dieptepunt was bereikt. Meerdere goede spelers braken door en in 1994 volgde het eerste succes in zeven jaar tijd. Na een zwaarbevochten 2-1 overwinning op Zeerobben werd Harkemase Boys kampioen van de derde klasse.
En ook in de tweede klasse deed Harkemase Boys het uitstekend. Er werd een periodetitel gepakt en in de nacompetitie rekenden de Harkieten af met BCV en ONS Sneek. In de beslissingswedstrijd in Scherpenzeel was Kloetinge de tegenstander. Het werd een fantastische wedstrijd waarin Harkemase Boys nipt verloor. Niemand maalde daar om: we hadden een fantastisch seizoen achter de rug en Harkemase Boys stond weer aan de poort van het hoogste amateurniveau.
De Hoofdklasse
Het jaar 1996 verliep teleurstellend. Harkemase Boys eindigde onderin de middenmoot. Een jaar later ging het beter. Vrijwel het hele seizoen draaide Harkemase Boys mee in de subtop, op ruime achterstand van koploper ONS Sneek. Maar toen de Snekers in het zicht van de haven steeds vaker punten begonnen te morsen, kwam Harkemase Boys dichterbij.
Dat zorgde op 3 mei 1997 voor een fantastische apotheose. Op De Bosk stond Harkemase Boys op de laatste speeldag tegenover ONS. Bij winst was Harkemase Boys kampioen, bij elke andere uitslag ging de eer naar ONS. Voor 3500 toeschouwers werd het een ware thriller. Een nieuwe mijlpaal. De hoofdklasse werd bereikt. Harkemase Boys won met 3-2.
Nieuwe strijd om landstitel
Harkemase Boys werd langzaam maar zeker een stabiele hoofdklasser. De successen regen zich aaneen. In 2003 volgde het eerste hoogtepunt. Onder leiding van trainer Sjoerd Jan Eppinga werd Harkemase Boys bij WHC kampioen van de hoofdklasse C. Dat gebeurde na een spannende titelstrijd, waarbij ook ACV en VVOG op de laatste speeldag nog kans maakten op het kampioenschap.
De titel ging naar de Boys, wat betekende dat Harkemase Boys zich — net als bijvoorbeeld in 1956 — kon opmaken voor een strijd om de landstitel. De Friezen namen het op tegen de kampioenen van de hoofdklassen A en B, Quick Boys en Huizen. Tot en met de vierde en laatste speelronde maakte Harkemase Boys kans op de landstitel, maar dan moest de ploeg van Eppinga thuis met meerdere goals verschil winnen van Huizen. Het werd 1-1, waarmee Huizen de titel pakte in Harkema. Daar had de aanhang van Harkemase Boys vrede mee, want er werd in elk geval feestgevierd op De Bosk.
In de jaren erna bleef Harkemase Boys een titelkandidaat in de hoofdklasse C, al lukte het niet om opnieuw een hoofdprijs te pakken. In 2005 stapte een groot deel van de selectie op. Met een bijna compleet nieuwe spelersgroep boekte Harkemase Boys in 2006 wel succes: voor het eerst in de clubhistorie werd de KNVB-districtsbeker Noord gewonnen. Een seizoen ging het aanzienlijk slechter. Harkemase Boys begon slecht aan de competitie en trainer Pieter Bijl werd ontslagen. Fritz Korbach kon het tij niet keren en Harkemase Boys degradeerde na tien jaar uit de hoofdklasse. De club prolongeerde wel de bekerwinst, maar dat was dat seizoen slechts een troostprijs.
Onder leiding van Henk de Jong vond Harkemase Boys snel weer de weg omhoog. Met Oebele Schokker en Martijn Barto als smaakmakers werd de club ongeslagen kampioen in de eerste klasse. Harkemase Boys stoomde door, want in 2009 werd de club als promovendus ook kampioen van de hoofdklasse, voor de tweede keer in de clubgeschiedenis. Dat deden de Harkieten — net als in 2003 — op het veld van WHC. In de strijd om de landstitel waren Rijnsburgse Boys en IJsselmeervogels de tegenstanders. Harkemase Boys stuntte in de eerste speelronde door met 4-1 te winnen op bezoek bij ‘de Vogels’, maar minder dan 48 uur later was Rijnsburgse Boys te sterk op De Bosk. Die club won uiteindelijk ook het zaterdagkampioenschap. Harkemase Boys pakte in 2009 wel de dubbel, want naast het kampioenschap in de hoofdklasse won de ploeg ook voor de derde keer de noordelijke districtsbeker.
Topklasse en derde divisie
De KNVB introduceerde in 2010 nog maar weer eens een nieuwe klasse: de topklasse deed zijn intrede in de voetbalpiramide. Een niveau tussen het profvoetbal en de hoofdklasse. Harkemase Boys plaatste zich daar eenvoudig voor, door in 2010 in de hoofdklasse als tweede te eindigen. In het eerste jaar in de topklasse eindigde Harkemase Boys in de middenmoot en pakten de Friezen bovendien weer de beker. In de landelijke finale om de districtsbeker verloor Harkemase Boys nipt op bezoek bij Achilles’29. Na 2011 verloor Harkemase Boys enkele sterkhouders aan het profvoetbal. Dat leverde uiteindelijk degradatie via de nacompetitie op.
Terug in de hoofdklasse, wat inmiddels dus niet meer het hoogste niveau was in het amateurvoetbal, bouwde Harkemase Boys aan een nieuw team. Onder leiding van Willem Brouwer kenden de Friezen een moeilijke terugkeer naar de hoofdklasse. Na een zwak begin eindigde Harkemase Boys uiteindelijk als negende. De jaren daarna mengde de ploeg zich weer in de titelstrijd: eerst tweede, toen derde, maar in 2016 werd Harkemase Boys onder leiding van Jan Vlap kampioen. Dat leverde promotie op naar de derde divisie. Inmiddels was de tweede divisie namelijk ook geïntroduceerd, een niveau tussen het profvoetbal en de voormalige topklasse (nu derde divisie).
Met Oebele Schokker — na een avontuur in het profvoetbal — terug op het oude nest presteerde Harkemase Boys prima in de derde divisie. Tweemaal handhaafden de Friezen zich eenvoudig. In het eerste jaar pakte Harkemase Boys zelfs een periodetitel, waardoor het even mocht dromen van promotie naar de tweede divisie. In de finale van de nacompetitie won Harkemase Boys de eerste ontmoeting op bezoek bij Lisse (1-2), maar een paar dagen later was Lisse met grote cijfers te sterk in Harkema (1-4).
In het seizoen 2018/2019 stond Tieme Klompe als trainer voor de groep. Na een wisselvallig begin nestelde Harkemase Boys zich in de subtop. Klompe stapte enkele maanden voor het einde van het seizoen plotseling op. Klaas Schotanus maakte het seizoen af als interim-trainer. De ploeg eindigde uiteindelijk op de zesde plaats, de beste prestatie in drie jaar derde divisie.
Erelijst
Kampioen op het hoogste zaterdagniveau: 1956, 2003, 2009
Districtsbeker Noord: 2006, 2007, 2009, 2011, 2013, 2015
